Business Model Canvas คืออะไร ต่างจาก Business Plan อย่างไร?

Business Model Canvas คือ การอธิบายองค์ประกอบของธุรกิจซึ่งมี 9 ส่วน ในแบบที่เรียบง่ายบนหน้ากระดาษเพียงแผ่นเดียว เพื่อให้ทุกคน่ายทั้งภายในและภายนอกองค์กรสามารถสื่อถึงสิ่งเดียวกันได้อย่างตรงประเด็น เข้าใจง่าย และ นำไปใช้งานได้ทันที นอกจากจะทำให้การสื่อสารชัดเจนแล้ว จุดเด่นของ BMC คือ ทำให้เจ้าของกิจการและผู้บริหารสามารถเห็นภาพรวมของบริษัทเพื่อจะปรับจุดอ่อนหรือเสริมจุดแข็งรวมไปถึงการปรับกลยุทธ์ของบริษัทได้ง่ายและรวดเร็วอีกด้วย

• องค์ประกอบทั้ง 9 ของ  Business Model Canvas

  ประกอบด้วย 9 องค์ประกอบที่เชื่องโยงกันตามภาพด้านล่างคือ

  1. ลูกค้า (Customer Segments—CS) ผู้ซื้อสินค้าหรือบริการ
  2. คุณค่า (Value Propositions—VP) จุดขายของสินค้า หรือ บริการนั้น
  3. ช่องทาง (Channels—CH) วิธีในการสื่อสารไปถึงลูกค้า
  4. ความสัมพันธ์กับลูกค้า (Customer Relationships—CR) วิธีในการรักษาลูกค้าเดิม
  5. กระแสรายได้ (Revenue Streams—RS) รายได้ของธุรกิจนี้
  6. ทรัพยากรหลัก (Key Resources—KR) สิ่งที่ต้องมีในการดำเนินธุรกิจ
  7. กิจกรรมหลัก (Key Activities—KA) กิจกรรมที่ต้องทำเพื่อให้โมเดลธุรกิจอยู่ได้
  8. พันธมิตรหลัก (Key Partners—KP) ส่วนที่เกี่ยวข้องทั้งการช่วยป้อนวัตถุดิบและการช่วยขาย
  9. โครงสร้างต้นทุน (Cost Structure-C$) ต้นทุนทั้งหมดของธุรกิจ

   

 

ดาวโหลดแผนภาพ BMC พร้อมคู่มือการสร้างโมเดลธุรกิจได้ที่นี่

 

• Story of Business Model Canvas

  ประวัติความเป็นมาของ BMC
  แนวคิดเรื่องนี้ ถูกคิดค้นขึ้นโดย ดร.อเล็กซานเดอร์ ออสเทอร์วัลเดอร์ มหาวิทยาลัยโลซานน์ ประเทศสวิตเซอร์แลนด์

  ผู้เขียนหนังสือชื่อ Business Model Generation ซึ่งใช้เวลากว่า 9 ปีในการวิจัยพัฒนาและนำแนวคิดนี้ไปใช้โดยมีชุมชนนักธุรกิจกว่า 470 คนจาก 45 ประเทศทั่วโลกร่วมเขียนหนังสือเล่มนี้ด้วย

  จากการตีพิมพ์หนังสือ  Business Model Generation ออกมาในปี คศ. 2010 ทำให้นักธุรกิจทั้งที่ทำกิจการมานานและเพิ่งเริ่มต้นได้เข้าใจภาพรวมของธุรกิจด้วยกระดาษเพียงแผ่นเดียว และนำภาพที่เข้าใจไปใช้ในการปรับกลยุทธ์องค์กรให้เติบโตก้าวกระโดดและทำกำไรได้เพิ่มขึ้นมหาศาลทำให้ปัจจุบันทฤษฎีนี้เป็นที่ยอมรับในองค์กรชั้นนำทั่วโลก

  ในไทยเองก็มีหลายหน่วยงานนำไปใช้งาน และหนังสือเล่มดังกล่าวได้รับการแปลเป็นภาษาไทยโดยสำนักพิมพ์ วีเลิร์น ในปี คศ. 2014 โดยใช้ชื่อภาษาไทยว่า คู่มือสร้างโมเดลธุรกิจ

 

ทำไมถึงใช้คำว่า Canvas?

ถ้าแปลเป็นภาษาไทยตรงตัว Business Model คือ รูปแบบธุรกิจ ซึ่งขอใช้ทับศัพท์ว่า โมเดลธุรกิจ นะคะ
ส่วน Canvas คือ ผืนผ้าใบ ทั้งวลีนี้จึงหมายถึง การนำเอาการเขียนโมเดลธุรกิจไปใส่ไว้ในแผ่นเดียว โดยจะเป็นกระดาษเป็นผ้าใบหรือแผ่นโปสเตอร์ ก็ได้ ซึ่งทฤษฎีนี้เป็นการสื่อว่าทุกธุรกิจมีแม่แบบเดียวกัน คือองค์ประกอบ 9 ส่วนที่สำคัญในการทำธุรกิจ

What is Business Model? What is the different between Business Plan and Business Model?
แล้วคำว่าโมเดลธุรกิจ คืออะไร? ต่างจากแผนธุรกิจอย่างไร?

Business Plan (แผนธุรกิจ) หมายถึงแผน ระยะยาว 3-5 ปี ที่กำหนดแนวทางการดำเนินธุรกิจทั้งหมด ซึ่งในการจะหาข้อมูลเพื่อทำออกมาเป็นแผนธุรกิจต้องใช้เวลาเป็นเดือนหรือกว่านั้น

ในขณะที่

Business Model (โมเดลธุรกิจ) หมายถึงรูปแบบการสร้างรายได้ของธุรกิจ หรือจะให้ละเอียดกว่านั้น มันคือการที่เจ้าของธุรกิจต้องตอบคำถามได้ 2 ข้อ คือ “เราหารายได้อย่างไร” และผู้ซื้อเขา “ได้อะไรไปจากเรา”
ซึ่งทฤษฎี Business Model Canvas ช่วยให้เห็นภาพชัดขึ้นในการตอบทั้ง 2 คำถามนี้เพื่อให้เจ้าของกิจการสามารถปรับรูปแบบรายได้ หรือ โมเดลธุรกิจที่เหมาะสมกับความต้องการได้ในระยะเวลาอันสั้น

ทั่วโลกใช้ Business Model Canvas เพื่ออะไรบ้าง?

• จากผลสำรวจผู้นำไปใช้จริงแล้ว 1,300 คนจากผู้ที่ดาวโหลดแผนภาพไปใช้ทั่วโลกกว่า 5 ล้านคนในปี 2015 พบว่า

  ร้อยละ 36 นำไปใช้ในการพัฒนาธุรกิจใหม่

  ร้อยละ 21 นำไปพัฒนาสินค้าใหม่ และ

  ร้อยละ 19 นำไปปรับกลยุทธ์ในองค์กร

อ้างอิง

Tags: